Filmorys (6)

Papieska toaleta
(El Baño del Papa; 2007)

W ramach festiwalu Filmy z Południa w pierwszej połowie października obejrzałem dwie produkcje wywodzące się spoza anglojęzycznego kręgu kulturowego. Pierwsza była całkiem fajna, z drugą rozprawimy się za chwilę. Ale po kolei.

Akcja Ubikacji papieskiej rozgrywa się w Melo, małej urugwajskiej mieścinie niedaleko granicy z Brazylią. Mieszkańcy klepią biedę i próbują jakoś związać koniec z końcem. Co bardziej zaradni żyją z drobnego przemytu, ale żadnych kokosów też na tym nie zbijają. Nagle okazuje się, że miasteczko odwiedzi Jan Paweł II. Melo ogarnia gorączka, jednak nie tylko religijna, ale również kapitalistyczna -- wizyta papieża wiąże się przecież z ożywionym ruchem w okolicy, a na tym zawsze da się zbić interes. Większość mieszkańców postanawia zainwestować w stoiska gastronomiczne, tymczasem Beto, główny bohater, podchodzi do zagadnienia "od drugiej strony" i decyduje się na zbudowanie odpłatnego wychodka dla pielgrzymów.

El Baño del Papa to pogodny, okraszony humorem film z niezłymi aktorami (którzy oczywiście w moich oczach sprawiają wrażenie zupełnych naturszczyków). Napisałbym, że jego tematem są marzenia i ambicje ubogich ludzi, ale zabrzmi to dęto, a Papieska toaleta dęta bynajmniej nie jest. Jednak przydałoby się tutaj lepsze zakończenie, nawet niekoniecznie dobitniejsze, co po prostu sprawniej rozegrane. Mimo to, jak na pierwszy kontakt z kinem urugwajskim, jest całkiem nieźle.
*****

Nocny pociąg
(Ye Che; 2007)

Chińskiego kina obyczajowego nie ruszę kijem przez kilka następnych lat. Z samej fabuły Ye Che dałoby się pewnie wycisnąć coś przyzwoitego: ona jest milicjantką, która wykonała wyrok śmierci na jego siostrze, on jest robotnikiem przemysłowym, który postanawia się na niej zemścić. Materiał nadaje się bardziej na sensację w stylu Johna Woo aniżeli na dramat, ale w założeniu Nocny pociąg miał być metaforą samotności w totalitarnym społeczeństwie. Tak czy owak, film jest przeraźliwie nudny, tempo tu zbyt wolne, wydarzeń zbyt mało. Walorów realizacyjnych i aktorskich brak. Zdecydowanie odradzam.
*****

Ucieczka z Alcatraz
(Escape from Alcatraz; 1979)

Studium twardziela starającego się wykaraskać z ciężkiej sytuacji. W roli głównej oczywiście twardziel nad twardziele, czyli Clint Eastwood, w roli ciężkiej sytuacji -- Alcatraz. Wyreżyserowana przez Dona Siegela historia brawurowej ucieczki z okrytego niesławą amerykańskiego więzienia oparta jest na faktach. W 1962 r. wraz z dwójką kompanów czmychnął stamtąd autentyczny Frank Morris. Czy udało im się przepłynąć zatokę, czy też utonęli, nie wiadomo po dziś dzień. Ciał nigdy nie odnaleziono, żywych zbiegów też nie.

Ucieczkę z Alcatraz warto obejrzeć nie tylko dlatego, że jest dobrym (choć wyciszonym, podobnie zresztą jak wiele innych produkcji z Eastwoodem) filmem, ale także dlatego, że stanowi prototyp jeszcze lepszych Skazanych na Shawshank.
*****

Kafka
(Kafka; 1991)

Czarno-białe kino eksperymentalne nie będące ani biografią Franza Kafki, ani ekranizacją żadnego z jego utworów, lecz... czymś pomiędzy. Tytułowy Kafka to nie wadzący nikomu, cichy praski urzędnik trudniący się w wolnych chwilach pisarstwem. Gdy w niewyjaśnionych okolicznościach znika jego kolega z pracy, Kafka rozpoczyna poszukiwania na własną rękę i rychło wpada na ślad Spisku. Trop prowadzi (oczywiście) do tajemniczego zamku położonego na wzgórzu nieopodal miasta.

Kafka to film dla tych, którzy znają twórczość prawdziwego Kafki i wiedzą coś niecoś na temat jego życia. Pozostałym umkną bowiem wszystkie smaczki i nawiązania, jakimi scenarzysta obficie posypał fabułę. Na stołku reżyserskim zasiadł Steven Soderbergh, więc wysmakowana strona wizualna nie powinna być dla nikogo zaskoczeniem. Obsada jest mocna: w roli głównej Jeremy Irons, a sekundują mu Ian Holm i Alec Guinness. Najmocniejszą stronę filmu stanowią jednak nie zdjęcia czy aktorstwo, a klimat. Aczkolwiek przyznam, że ja na miejscu Soderbergha spróbowałbym nieco innego, mniej surrealistycznego a bardziej mroczniejszego podejścia do tematu.
*****