Powędrować przez Ansarac

Antologia fantastyki naukowej pt. „Year's Best SF 8” (z utworami z roku 2002) pod red. Hartwella i Cramer jest, jak wszystkie tomy z tej serii, doskonale średni. Obok paru opowiadań wybitnych i kilku dobrych znajdziemy tutaj liczne historie z niewykorzystanym potencjałem, szereg „trójek z plusem” oraz parę głupot.

Rzecz najlepsza: „Pory roku na Ansarac” spod pióra, jakżeby inaczej, Ursuli K. Le Guin. To raczej zmyślony antropologiczny szkic niż pełnoprawne opowiadanie: autorka wyobraża sobie inteligentną rasę obcych, którzy co kilkanaście lat migrują między miastami na południu a północnymi wsiami. Na południu, w trakcie długiej zimy i wiosny, jej przedstawiciele są aseksualni i tworzą sobie kulturę, zaś na północy, latem i jesienią, łączą się w pary i płodzą potomstwo. Kawał solidnego, melancholijnego worldbuildingu.

Bardzo dobrym opowiadaniem jest też krótkie „W Dorado” Geoffreya A. Landisa. Osadziwszy akcję na stacji kosmicznej przy wormholu autor w oryginalny sposób wykorzystuje motyw podróży w czasie. W finale z całą mocą ujawnia się emocja, na której historia została wygrana.

Na wyróżnienia zasługują również queerowe „Poematy z plecaka” Eleanor Arnason (niezmiernie rzadko używam tego przymiotnika jako pochwały); „Ujrzałem światło” Terry'ego Bisona, który łączy najlepsze cechy prozy Clarke'a, Bradbury'ego i Dicka; „Geropody” Roberta Onopy o staruszkach na gigancie (bardziej legal fiction niż science fiction); oraz „Zaginiona Czarodziejka Cichej Cytadeli” Michaela Moorcocka pastiszująca pulpowe „marsjańskie romanse” Burroughsa, napisana stylem egzaltowanym, ale utrzymanym w ryzach. To ostatnie opowiadanie byłoby, swoją drogą, znakomitym wstępem do spaceoperowej sagi o kosmicznym zabijaku w stylu wiedźmina – chce się więcej!

A w opowiadaniu Gene'a Wolfe'a znowu nie zrozumiałem, o co chodzi.