Filmorys (11)

Dawno temu obejrzałem "z doskoku" kilka odcinków Family Guya na TV4. Owszem, epizod, w którym zmniejszony Stewie podróżuje w głąb nasieniowodów własnego ojca, by niczym w arcade'owej strzelance przetrzebić plemniki rodziciela i uniemożliwić poczęcie brata, rozbawił mnie do łez. Na drodze do immersji stanęło jednak niezgrabne polskie tłumaczenie i lektor zagłuszający oryginalną ścieżkę dźwiękową. Zawiesiłem więc dalsze oglądanie serialu Setha MacFarlane'a... a może to TV4 zawiesił dalszą emisję?. Tak czy owak, Family Guy wypadł poza mój popkulturowy widnokrąg, a zwolnione przezeń miejsce zajęli wkrótce Simpsonowie.

Minęło prawie dziesięć lat i w ramach przedświątecznej promocji kupiłem drugi sezon FG. Znowu zostałem rozbawiony do łez poszczególnymi odcinkami, a na dodatek zachwyciłem się wreszcie serialem jako takim. Spróbujmy więc wymienić jego zalety, pokrótce i w przypadkowej kolejności: Po pierwsze, nieliniowa kompozycja odcinków obfitujących w dygresyjne reminescencje bohaterów. Po drugie, humor, dosadny, cięty, ale i przemyśl(a)ny. Po trzecie, opary absurdu, w których unoszą się niektóre postacie (najmądrzejszym członkiem rodziny jest gadający playboyowaty pies; z kolei najmłodsza latorośl to typ "złego geniusza", który marzy o zamordowaniu własnej matki). Po czwarte, intertekstualność. Daleko mi do wyłapania wszystkich nawiązań, ale te, które wyłapuję, dostarczają mnóstwo intelektualnej frajdy.

Wymysłem Szatana jest kręcenie prequeli i sequeli przebojów filmowych sprzed lat. Twórcy nowego Egzorcysty nie mieli oporów przed zawarciem paktu ze Złym, ale postanowili nie iść na łatwiznę i skorzystali z zupełnie innego schematu niż ten, wedle którego zbudowany był pierwowzór. Tak więc przez cztery piąte czasu projekcji film Renny'ego Harlina to nudnawe (choć nie na wskroś nudne) kino przygodowe z udziałem sił nadprzyrodzonych. O żwawej akcji możemy zapomnieć; nie pozwoliła na to ranga oryginału, skazująca prequel na cierpiętniczy ton. W finale Egzorcysty: Początku dochodzi co prawda do wolty i widzowi gwałtownie zostaje przypomniana tytułowa profesja, ale takie rozstrzygnięcie miast zbawienia przynosi tylko ostateczne potępienie.

To już drugi, po Wściekłym byku, uznany film Martina Scorsesego, który nie przypadł mi do gustu. Opowieść o gansterskim wzlocie i upadku Henry'ego Hilla w ogóle mnie nie wciągnęła, a z biegiem scen coraz większą nienawiścią darzyłem ustawiczną narrację z offu. Ja też się cieszę, że filmy od dawna nie są nieme, niemniej sądzę, że ekranowe historie powinno opowiadać się obrazem i dialogami, nie monologami. Jasne, wiem, że Scorsese kręcił w oparciu o fakty, co ograniczyło mu pole manewru i wymusiło rozwiązania niefortunne z dramaturgicznego punktu widzenia. Ale czy jeśli w moich oczach zmyśleni Ojciec chrzestny i Pewnego razu w Ameryce wygrywają o kilka długości z prawdziwymi Chłopcami z ferajny i Wrogami publicznymi, to wolno stwierdzić, że autentyczni gangsterzy, choć groźni, są po prostu nudni?

Dwie kobiety (sukowata Sharon Stone i anielska Isabelle Adjani) łączą siły, by zamordować nadzwyczaj sukinsynowatego faceta będącego mężem jednej z nich i kochankiem drugiej. Do zabójstwa dochodzi na początku filmu, a reszta fabuły związana jest z następstwami mordu i ze śledztwem prowadzonym przez wścibską detektw (jak zwykle znakomita Kathy Bates). Film to remake francuskiego thrillera z 1955 r. Ponieważ trudno powiedzieć, z czego konkretnie wynika jego słabość, należy zwalić winę na reżysera Jeremiaha S. Chechik (którego dwa lata później nominowano do Złotej Maliny za Rewolwer i melonik). Diabolique zupełnie się "nie klei", napięcia brak, finał żenuje. Diabelskości za grosz.

Świeżo mianowana pani detektyw prowadzi śledztwo w sprawie morderstw popełnianych na młodych mężczyznach. Co ofiary mają ze sobą wspólnego? Ano to, że każda z panią detektyw kiedyś się przespała. Niewykluczone, że zdradziłem zbyt dużo z fabuły, ale nie mam bynajmniej wyrzutów sumienia, bo film jest chałą. Owszem, ponętna Ashley Judd występuje tutaj w nietypowej dla gatunku roli "puszczalskiej policjantki", ale na aktorce i jej bohaterce kończą się zalety przewidywalnej do bólu Amnezji. Wady natomiast ciągną się od tandetnego prologu do tandetnego epilogu. Właśnie tak: to rzadki przypadek filmu, w którym i scena otwierająca, i końcowa, są przeraźliwie słabe.

Najnowsza ekranizacja książki Johna le Carrego dotarła do Norwegii z haniebnym opóźnieniem, więc przez wiele miesięcy musiałem pocieszać się zwiastunem. Obejrzałem go niezliczoną ilość razy i zawsze otwierające trailer słowa "Mamy kreta na samej górze brytyjskiego wywiadu" budziły we mnie ciarki. Po seansie... cóż, po seansie ciarki pojawiają się nadal, z tym że teraz już wiem, kto i dlaczego był kretem. A jak bardzo słusznie zauważono w Esensji, kluczem do zrozumienia filmu jest niekoniecznie pytanie o tożsamość szpiega, ale raczej o powód jego zdrady.

Gęsta fabuła trwa przeszło dwie godziny i we współczesnym rozumieniu słowa "akcja" dzieje się tu stosunkowo niewiele. Czas spędzony w kinie minął mi jednak jak z bicza strzelił, bo od strony warsztatowej film jest po prostu perfekcyjny (aktorstwo, muzyka, montaż, imitowanie lat siedemdziesiątych). Żaden element nie zgrzyta także w przemyślnej intrydze, której nie można nawet zarzucić zbytniego skomplikowania, gdyż da się ją ogarnąć za pierwszym obejrzeniem — chociaż bez wątpienia nastepne seanse odsłoniłyby przed widzem rozliczne niuanse. Malutki żal mam tylko do "płaskiej" linii napięcia: Chociaż film od początku do końca trzyma widza na krawędzi fotela, to na zakończenie nie dostajemy żadnego fabularnego fajerwerku. Z drugiej strony, gdybyśmy dostali, to film utraciłby zapewne na wiarygodności.

Wyśmienite, konserskie kino. Wyliczmy więc jeszcze raz: Druciarz... krawiec... żołnierz... SZPIEG.